۲۷۵۰ تن آمونیوم نیترات که باعث انفجارهای مهیب در بیروت شد، یک کود شیمیایی است که برای نیتراته کردن خاک جهت کشاورزی به کار می رود و از طرف دیگر یک ماده منفجره نیز محسوب می شود که در ساخت بمب از آن استفاده می شود.
آمونیوم نیترات، مرا یاد شیمیدان آلمانی فریتس هابر انداخت که در فصل اول سریال نابغه راجع به انیشتین با او آشنا شدم.
فریتس هابر باور داشت که یک شیمیدان در زمان صلح به جهان تعلق دارد ولی در زمان جنگ به کشورش. او به خاطر تولید آمونیاک و ترکیب آن با اسید نیتریک که ماده اصلی کود شیمیایی و سم ضد آفت هاست، به بهبود کشاورزی کمک بزرگی کرد و جان بسیاری از انسان ها را از گرسنگی نجات داد. همین دستاوردش، از یک طرف باعث شد که خودش در سال ۱۹۱۸ جایزه نوبل شیمی را کسب کند و از طرف دیگر جمعیت جهان از ۱.۶ میلیارد در آن زمان به بیش از ۷ میلیارد در زمان کنونی برسد.
اما جنگ جهانی اول، چهره شر فریتس هابر را به جهانیان نشان داد. او با تولید گاز آمونیاک، نخستین بمب شیمیایی را با ترکیب آمونیاک کلر ساخت که در جنگ بین آلمان و بلژیک در سال ۱۹۱۵ مورد استفاده قرار گرفت. در آن جنگ، حدود ۴۰۰ تن گاز کلر مورد استفاده قرار گرفت که باعث کشته شدن ۶ هزار سرباز گردید. فریتس هابر، لقب پدر بمب شیمایی را از آن خود کرد.
پس از حمله، فریتس هابر به درجه کاپیتان در ارتش آلمان ارتقا یافت و در شبی که او ترفیع رتبه شان در ویلایشان جشن می گرفتند، همسرش کلارا که نخستین زنی بود که در آلمان مدرک دکترای شیمی گرفته بود و همچنین فعال حقوق زنان بود، در مخالفت با استفاده از بمب شیمیایی در جنگ، با شلیک گلوله به سرش خودکشی کرد.
زندگی دراماتیک هابر، با خودکشی همسرش کلارا ختم نشد. هابر در واقع در یک خانواده یهودی به دنیا آمده ولی به مسیحیت تغییر دین داده بود. در زمان جنگ جهانی دوم و روی کار آمدن نازی ها در آلمان، به او به دلیل تعلقش به خانواده یهودی اجازه کار داده نشد. او به سوئیس رفت و در آنجا به دلیل بیماری قلبی در سال ۱۹۳۴ درگذشت. چند سال بعد از مرگش، نازی ها، از گاز سیکلون ب که در نتیجه تحقیقات او بدست آمده بود، برای کشتن میلیون ها یهودی از جمله بستگان هابر مثل خواهرزاده هایش استفاده کردند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر